2 lutego obchodzimy Światowy Dzień Mokradeł (World Wetlands Day). Tegoroczne obchody pod hasłem „Mokradła i woda" są szczególne, ponieważ przypadają w 50. rocznicę podpisania Konwencji o obszarach wodno-błotnych. Program Infrastruktura i Środowisko intensywnie wspiera działania, które mają na celu zrównoważone korzystanie z wód, co bezpośrednio wpływa na cenne zasoby wodne, jakimi są mokradła. Ekosystemy podmokłe magazynują i oczyszczają wodę, będąc jednocześnie siedliskiem życia dla wielu gatunków roślin i zwierząt.
Przy wsparciu środków unijnych z Programu Infrastruktura i Środowisko rozwijane są m.in. systemy małej retencji w ekosystemach leśnych. Na realizację dwóch takich projektów, w obecnej perspektywie finansowej, Lasy Państwowe uzyskały dofinansowanie unijne w kwocie prawie 313 mln zł. Nadleśnictwa realizują zadania związane m.in. z budową i poprawą funkcjonowania zbiorników małej retencji oraz małych budowli piętrzących i gromadzących wodę (takich jak np. zastawki, małe progi). Bezpośrednim efektem realizacji projektów będzie zretencjonowanie ok. 2,5 mln m³ wody. Warto podkreślić, że działania dotyczące zwiększenia możliwości retencyjnych w ekosystemach leśnych stanowią kontynuację zadań wdrażanych w poprzednim Programie Infrastruktura i Środowisko w latach 2007-2013, na które przeznaczono łącznie ponad 240 mln zł.
Mokradła stanowią kluczowy element naturalnej retencji wodnej, istotny dla przeciwdziałania skutkom suszy i powodzi. W ramach projektu dofinansowanego ze środków POIiŚ dotyczącego aktualizacji planów gospodarowania wodami, Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie opracowało Krajowy Program Renaturyzacji Wód Powierzchniowych. Obejmuje on także działania związane z odtwarzaniem i utrzymywaniem w dobrym stanie istniejących mokradeł.
W ramach działań POIiŚ wdrażane są kompleksowe zadania służące osiągnięciu dobrego stanu wód. Przykładem takich działań jest inwestycja pn. „Przywrócenie ciągłości ekologicznej i realizacja działań poprawiających funkcjonowanie korytarza swobodnej migracji rzeki Białej Tarnowskiej”, która obejmuje odtworzenie naturalnego koryta rzeki i terenów zalewowych, co poprawi bezpieczeństwo mieszkańców i wzmocni walory przyrodnicze siedlisk oraz umożliwi swobodną wędrówkę ryb. Podejmowane działania mają z czasem zwiększyć szerokość i pojemność koryta rzeki oraz doprowadzić do wytworzenia obszarów zalewowych w wyznaczonych miejscach. Wpłynie to na stan ekologiczny wód, zachowanie siedlisk oraz gatunków chronionych w ramach sieci obszarów Natura 2000 oraz ograniczy zagrożenie powodziowe. Wartość tej inwestycji to ok. 39 mln zł, z czego ponad 33 mln zł stanowią środki unijne w ramach Programu Infrastruktura i Środowisko.
Działania POIiŚ przyczyniają się także do ochrony przyrody i edukacji ekologicznej. Takim działaniem jest projekt realizowany przez Stowarzyszenie Uroczysko „Poprawa stanu siedlisk widnych lasów i mokradeł oraz związanych z nimi zagrożonych gatunków roślin w Ostoi Knyszyńskiej przez ochronę czynną”. Całość projektu to koszt 1,37 mln zł, natomiast dofinansowanie UE wyniosło 1,16 mln zł. Projekt posłuży poprawie stanu siedlisk niektórych typów torfowisk oraz widnych lasów, a także stanu populacji zagrożonych gatunków roślin związanych z tego typu siedliskami.
Wspomnieć należy również o inwestycji realizowanej przez Narwiański Park Narodowy "Kontynuacja ochrony ptaków wodno-błotnych, odtwarzania siedlisk i ograniczania wpływu inwazyjnych gatunków w Narwiańskim Parku Narodowym oraz w granicach obszarów Natura 2000 PLB 200001 "Bagienna Dolina Narwi" oraz PLH 200002 "Narwiańskie Bagna”. Wartość całkowita projektu wyniosła 1,16 mln zł, z czego dofinansowanie ze środków unijnych to prawie 1 mln zł. Głównym celem projektu jest ochrona różnorodności biologicznej na obszarach Narwiańskich Bagien oraz Bagiennej Doliny Narwi poprzez ochronę siedlisk przyrodniczych Natura 2000. Największy negatywny wpływ na różnorodność ekosystemów (a w konsekwencji również ptaków wodno-błotnych) miało przekształcenie dolin rzecznych oraz drapieżnictwo gatunków inwazyjnych.
Woda słodka, gromadzona w zasobach powierzchniowych i podziemnych, stanowi jedynie 2,5% zasobów wodnych Ziemi. Natomiast mniej niż 1% zasobów wody jest dostępne. W ostatnich latach w Polsce problem deficytu wody i związanego z nim zjawiska suszy nasiliły się. Wynika to zarówno z rosnącej ingerencji człowieka, jak i zmian klimatu. Dane dotyczące zaopatrzenia w wodę pitną w Polsce, wskazują na jej dwa główne źródła. Ponad 70 % wody przeznaczonej dla ludności, to woda z ujęć podziemnych, a prawie 30 % pobierane jest z wód powierzchniowych. Wody podziemne są uzupełniane przez infiltrację m.in. z obszarów wodno-błotnych.
Ze środków Programu Infrastruktura i Środowisko dofinansowywane są niezbędne przedsięwzięcia komunalne w infrastrukturę wodociągową. Inwestycje te pomagają utrzymywać sieć i urządzenia wodociągowe w odpowiednim stanie technicznym oraz zapewniać dostawy dobrej jakości wody pitnej do coraz większej liczby ludności.
W POIiŚ realizowane są w ramach kompleksowych projektów z zakresu gospodarki wodno-ściekowej także inwestycje dotyczące zaopatrzenia ludności w wodę do spożycia. Efektem tych projektów jest wsparcie dla 97 stacji uzdatniania wody, budowa ponad 1000 km sieci wodociągowej, ponad 73,7 tys. dodatkowych osób korzystających z ulepszonego zaopatrzenia w wodę.