Cel programu
Celem programu była poprawa atrakcyjności inwestycyjnej Polski i jej regionów poprzez rozwój infrastruktury technicznej przy równoczesnej ochronie i poprawie stanu środowiska, zdrowia, zachowaniu tożsamości kulturowej i rozwijaniu spójności terytorialnej. Program zgodnie z Narodowymi Strategicznymi Ramami Odniesienia (NSRO), zatwierdzonymi 7 maja 2007 r. przez Komisję Europejską, stanowił jeden z programów operacyjnych będących podstawowym narzędziem do osiągnięcia założonych w nich celów przy wykorzystaniu środków Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Program Infrastruktura i Środowisko był również ważnym instrumentem realizacji odnowionej Strategii Lizbońskiej, a wydatki na cele priorytetowe UE stanowiły w ramach programu 68,42 proc. całości wydatków ze środków unijnych.
Obecny kształt Programu
Łączna wielkość środków finansowych zaangażowanych w realizację Programu Infrastruktura i Środowisko na lata 2007-2013 wynosiła 37,7 mld euro, z czego wkład unijny to 28,3 mld euro, zaś wkład krajowy – 7,4 mld euro.
Podział środków UE dostępnych w ramach Programu Infrastruktura i Środowisko pomiędzy poszczególne sektory przedstawiał się następująco:
- transport – 23 910,42 mln euro
- środowisko – 6 500,61 mln euro
- energetyka – 3 096,26 mln euro
- szkolnictwo wyższe – 710,84 mln euro
- kultura – 651,25 mln euro
- zdrowie – 465,55 mln euro
Dodatkowo dla Programu Infrastruktura i Środowisko przewidziane zostały środki na pomoc techniczną (w sumie 376,07 mln euro).
W ramach programu realizowanych było 15 priorytetów:
- Gospodarka wodno-ściekowa
- Gospodarka odpadami i ochrona powierzchni ziemi
- Zarządzanie zasobami i przeciwdziałanie zagrożeniom środowiska
- Przedsięwzięcia dostosowujące przedsiębiorstwa do wymogów ochrony środowiska
- Ochrona przyrody i kształtowanie postaw ekologicznych
- Drogowa i lotnicza sieć TEN-T
- Transport przyjazny środowisku
- Bezpieczeństwo transportu i krajowe sieci transportowe
- Infrastruktura energetyczna przyjazna środowisku i efektywność energetyczna
- Bezpieczeństwo energetyczne, w tym dywersyfikacja źródeł energii
- Kultura i dziedzictwo kulturowe
- Bezpieczeństwo zdrowotne i poprawa efektywności systemu ochrony zdrowia
- Infrastruktura szkolnictwa wyższego
- Pomoc techniczna - Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego
- Pomoc techniczna - Fundusz Spójności
Instytucjami odpowiedzialnymi za wdrażanie poszczególnych priorytetów Programu Infrastruktura i Środowisko (Instytucjami Pośredniczącymi) były:
- Ministerstwo Środowiska (priorytety I-V);
- Brak Instytucji Pośredniczącej w sektorze transportu (priorytety VI-VIII);
- Ministerstwo Energii (priorytety IX-X);
- Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego (priorytet XI);
- Ministerstwo Zdrowia (priorytet XII);
- Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (priorytet XIII).
Zarządzanie programem
Instytucją Zarządzającą Programem Infrastruktura i Środowisko był minister właściwy ds. infrastruktury i rozwoju, który wykonywał swoje funkcje przy pomocy Departamentu Programów Infrastrukturalnych w Ministerstwie Rozwoju (obecnie Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej). Instytucja Zarządzająca przekazała realizację części swoich zadań Instytucjom Pośredniczącym.
Oczekiwane efekty programu:
- 200 aglomeracji, które w wyniku realizacji projektów POIiŚ przybliżą się do spełnienia wymogów dyrektywy środowiskowej 91/271/EWG;
- 120 nowych oczyszczalni ścieków;
- 20 nowych ponadregionalnych zakładów zagospodarowania odpadów;
- 5,5 mln osób, które zostaną objęte systemem gospodarowania odpadami komunalnymi;
- z 79 proc. do 50 proc. zmniejszy się poziom składowania odpadów;
- 25 kompleksowych projektów ochrony przed zagrożeniami naturalnymi;
- 380 nowo wybudowanych obiektów małej retencji;
- 494 stanowiska do analizowania i reagowania na zagrożenia katastrofami naturalnymi;
- 135 dużych przedsiębiorstw wspartych w zakresie systemów zarządzania środowiskowego;
- 500 ha, którym przywrócono ochronę właściwego stanu ekosystemów;
- 430 km wybudowanych autostrad w sieci TEN-T;
- 579 km wybudowanych dróg ekspresowych w sieci TEN-T;
- 8 przebudowanych lotnisk w sieci TEN-T;
- 592 km zmodernizowanych linii kolejowych;
- 200 km wybudowanej sieci transportu szynowego i trolejbusowego;
- 12 zmodernizowanych obiektów na drogach wodnych;
- do 7,5 proc. powinien wzrosnąć udział energii elektrycznej wytworzonej ze źródeł odnawialnych w zużyciu energii elektrycznej brutto;
- 100 tysięcy ton rocznej produkcji biopaliw;
- 690 MW dodatkowej mocy zainstalowanej w elektrowniach wykorzystujących odnawialne źródła;
- 1000 km nowo wybudowanych gazociągów przesyłowych i 4900 km gazociągów dystrybucyjnych;
- 418 km wybudowanych elektroenergetycznych sieci przesyłowych;
- 14 obiektów dziedzictwa kulturowego poddanych ochronie;
- 340 ambulansów zakupionych na potrzeby ratownictwa medycznego;
- 160 przebudowanych i doposażonych zakładów opieki zdrowotnej;
- 85 zmodernizowanych obiektów szkolnictwa wyższego;
- blisko 6 tys. utworzonych miejsc pracy.